Met deze 5 punten leg je een slimme basis voor je tuinkas

Punt 1: de locatie

Een tuinkas moet doordacht geplaatst worden. Houd bij het kiezen van de plek rekening met de volgende factoren:

• Vrije toegang van alle kanten – handig voor de opbouw, het schoonmaken en onderhoud

• Voldoende zonlicht – kies een plek die niet in de schaduw ligt van bomen of gebouwen

• Ingang niet aan de weerszijde – voorkom tocht en warmteverlies 

• Geen dichte begroeiing in de buurt – voor lichtinval en ventilatie

• Korte aanvoerroutes – ideaal is een plek dicht bij huis of schuur

• Voldoende afstand tot de erfgrens – voorkom juridische problemen en houd werkruimte vrij

Punt 2: Maten en materiaalkeuze

Formaat en materiaal: waar moet je op letten?

Als je een tuinkas wilt, is het belangrijk om goed na te denken over het formaat. Hoe groter de tuinkas, hoe meer ruimte je hebt voor plantenbedden, tuingereedschap en eventueel een zitplek of opslag. Maar meer ruimte betekent ook een grotere investering – en niet elke tuin is groot genoeg.

Een te kleine tuinkas is vaak niet praktisch. Ze zijn lastig in te richten en bieden weinig ruimte voor uitbreiding. Wil je daarentegen alleen een eenvoudige, onverwarmde kas zonder technische snufjes? Dan volstaat een kleiner model prima. Een grondoppervlak van ongeveer 5 m² wordt vaak als het minimum beschouwd. Wil je vooral potplanten laten overwinteren, dan is een compacte maar voldoende hoge kas meestal genoeg.

Veel mensen denken bij een tuinkas automatisch aan glas, maar dat is lang niet altijd de beste keuze. Er zijn meerdere materialen mogelijk, elk met hun eigen voor- en nadelen. Hieronder vind je een beknopt overzicht, zodat je de juiste beglazing kunt kiezen die past bij jouw wensen en gebruik.

• Glas (enkel of dubbel glas) 

  Glas kan een klassieke en natuurlijke uitstraling geven aan een tuinkas, maar het brengt ook risico’s met zich mee. Door de kans op breuk vormt het materiaal een veiligheidsrisico, zeker in omgevingen met kinderen of bij hevige weersomstandigheden. Daarnaast zorgt glas vaak voor warmteopbouw in de kas, waardoor de temperatuur snel te hoog kan oplopen. Ook krijgen planten soms te veel licht, aangezien zelfs echt glas geen UV-doorlatend materiaal is.

  Een voordeel van glas is wel dat het gemakkelijk te reinigen is. Voor wie geen hoge eisen stelt aan isolatie – bijvoorbeeld omdat de tuinkas slechts seizoensgebonden wordt gebruikt – is een glazen kas een prima en betaalbare oplossing. Glas is relatief goedkoop en biedt voldoende bescherming voor basisgebruik.

  Wil je nóg voordeliger uit zijn, dan kun je kiezen voor een kas met een folieafdekking. Deze eenvoudige oplossing is vooral geschikt om jonge planten of zaailingen tijdelijk te beschermen tegen kou of nachtvorst. Houd er wel rekening mee dat folie weinig isolatie biedt en minder duurzaam is.

  Een alternatief is speciaal lichtdoorlatend isolatieglas. Dit materiaal heeft betere eigenschappen dan standaard glas: het is sterker, biedt een betere isolatiewaarde en creëert een stabieler groeiklimaat. Wel liggen de kosten iets hoger.

• Dubbelwandige Makrolon platen worden veel gebruikt en behoren tot de beste oplossingen voor alle soorten tuinkassen. Wie kiest voor kunststofplaten van polycarbonaat, kiest voor een hoogwaardig en duurzaam bouwmateriaal dat uitstekend geschikt is voor gebruik in tuinkassen. Hoewel de verwerking iets lastiger kan zijn dan bij andere materialen, biedt polycarbonaat tal van voordelen. Afhankelijk van de dikte van de platen – meestal dubbel- of drielaags – ligt de lichtdoorlatendheid tussen de 70 en 80 procent. Deze kunststof laat géén UV-straling door en heeft een lage warmtedoorgangswaarde (UG-waarde), wat betekent dat het zeer goed isoleert. Dat maakt polycarbonaat bijzonder geschikt voor gebruik in verwarmde kassen of voor wie het hele jaar door wil tuinieren.
  De plaatdikte varieert doorgaans van 6 tot 16 mm. Polycarbonaat is bovendien extreem breukvast, bestand tegen hagel en voorzien van een druipwerende werking, waardoor condensvorming wordt beperkt.

• Plexiglas dubbelwandige platen, ook wel platen met een dubbele huid genoemd, zijn een sterke aanbeveling voor tuinkassen. Hoe hoger de kwaliteit van het materiaal, hoe hoger doorgaans ook de kosten – maar daar staat veel tegenover. Afhankelijk van het type zijn acrylplexiglasplaten wel of niet UV-transparant, maar ze laten over het algemeen veel licht door, wat gunstig is voor plantengroei.

  Deze platen zijn meestal verkrijgbaar in een dikte van 16 mm en bieden een uitstekende isolatiewaarde, met een lage warmtedoorgangscoëfficiënt (UG-waarde) van circa 2,5. Plexiglas staat bovendien bekend om zijn hoge breukvastheid, uitstekende hagelbestendigheid en goede valweerstand. Daarmee is het een duurzaam en veilig alternatief voor glas, vooral in situaties waar stevigheid en isolatie belangrijk zijn.

Wat het materiaal voor het frame of de constructie van de tuinkas betreft, hebben metalen opties – vooral aluminium en staal – zich ruimschoots bewezen. Ze zijn sterk, duurzaam en onderhoudsarm. Toch geven sommige doe-het-zelvers bij een zelfgebouwde tuinkas de voorkeur aan hout, bijvoorbeeld vanwege de uitstraling of de eenvoud in bewerking.

Een goede fundering is essentieel voor een stabiele en veilige tuinkas. Ze beschermt tegen weersinvloeden én voorkomt houtrot bij houten constructies. Net als bij een tuinhuis kun je kiezen uit verschillende soorten funderingen, zoals een strokenfundering of een puntfundering, afhankelijk van de ondergrond en de grootte van de kas.

Punt 3: Zelfbouw- of geprefabriceerde kit

Het is zeker mogelijk om een tuinkas zelf te bouwen. Vooral wanneer het gaat om een eenvoudige koude kas ter bescherming tegen vorst, is zelfbouw een aantrekkelijke optie. Ook als je een tuinkas wilt die volledig aansluit bij jouw persoonlijke wensen en perfect past bij de stijl van je tuin, is zelfbouw een goede keuze. Houd er wel rekening mee dat het bouwen van een tuinkas de nodige inspanning en nauwkeurigheid vraagt. De glas- of kunststofplaten moeten zorgvuldig en naadloos op elkaar aansluiten om een goede isolatie te garanderen en warmteverlies te voorkomen. Alleen bij een degelijke uitvoering levert zelfbouw het gewenste resultaat op.

Tuinkassen van gespecialiseerde aanbieders verlagen de inspanning tot een minimum. Je hoeft enkel de betonnen fundering aan te leggen en volgt daarna eenvoudig de instructies voor de opbouw. Zo zet je stap voor stap de tuinkas in elkaar – zonder gedoe.

Je hoeft zelf geen materialen te selecteren of te vervoeren, en loopt ook niet het risico om belangrijke details over het hoofd te zien of fouten te maken tijdens de bouw. Bovendien zijn veel prefab modellen esthetisch ontworpen en professioneel afgewerkt – het design spreekt voor zich. In veel gevallen staat de kas binnen een paar uur, terwijl een volledig zelfgebouwd exemplaar vaak meerdere dagen werk vraagt

Voor de meeste tuinkassen is geen bouwvergunning nodig, zolang het grondoppervlak kleiner is dan 30 m² en de maximale hoogte onder de 4 meter blijft. Let op: bouwregels verschillen per gemeente en provincie. Het is dus verstandig om altijd vooraf contact op te nemen met de lokale bouwautoriteit voor de actuele regels.

Punt 4: Irrigatie en verwarming

Verwarming in je tuinkas: wat zijn de mogelijkheden?

Als je een verwarmde tuinkas wilt gebruiken, bijvoorbeeld voor overwintering of jaarrond teelt, is een goed verwarmingssysteem onmisbaar. De keuze voor het juiste type verwarming hangt af van je situatie en wensen.

In een ecologische of energiezuinige tuinkas kun je kiezen voor milieuvriendelijke oplossingen zoals een pelletkachel op basis van hernieuwbare energie. Voor standaard tuinkassen zijn elektrische ventilatorkachels vaak een praktische keuze. Ze zijn eenvoudig te gebruiken, relatief goedkoop en ideaal voor kleinere kassen. Heb je geen stroomaansluiting beschikbaar, dan is een propaankachel een geschikt alternatief. Als de tuinkas dicht bij een woning staat, kan een aansluiting op de huisverwarming ook een slimme oplossing zijn. Vermijd het gebruik van aardoliekachels, want die zijn niet geschikt voor gebruik in een tuinkas vanwege de uitstoot en het risico op schade aan planten en materiaal.

Hoe beter de beglazing van de kas isoleert, hoe minder energie nodig is om de gewenste temperatuur te behouden. Dubbelwandige kunststofplaten, zoals polycarbonaat, bieden hierbij een uitstekend rendement. Voor een stabiel klimaat is het raadzaam om een thermostaat of temperatuurregelaar te gebruiken, zodat je altijd controle hebt over de binnentemperatuur.

Punt 5: Irrigatie

Eenvoud en comfort

Naast verwarming is ook irrigatie een belangrijk aandachtspunt. Een vaste wateraansluiting is niet per se noodzakelijk, zeker niet als je tuinkas zich dicht bij een kraan of regenwatervat bevindt en je zelf regelmatig water geeft. Voor kleinere tuinkassen is dat vaak voldoende.

Bij grotere of complexere installaties biedt een automatisch bewateringssysteem uitkomst. Dit type systeem zorgt ervoor dat je planten altijd de juiste hoeveelheid vocht krijgen, ook wanneer je er zelf even niet bent – bijvoorbeeld tijdens vakanties. Het vermindert de dagelijkse inspanning en verhoogt de betrouwbaarheid van je verzorging.

Als je bovendien milieubewust wilt tuinieren, is een regenton een uitstekende aanvulling. Hiermee vang je regenwater op, dat niet alleen goed is voor je planten, maar ook bijdraagt aan een duurzamere manier van tuinieren.

***

Titelbeeld & Artikelbeelden: ©Tuin Huis