Maak van je huis een plek om nog meer van te genieten – met tips, inspiratie en een handige checklist voor je serre-aanbouw

Een serre plannen? Alles wat je moet weten op een rij.

Droom je van een eigen serre? In dit artikel vind je alle belangrijke informatie die je helpt bij het plannen, bouwen en gebruiken van een serre als aanbouw. Je ontdekt waarop je moet letten, welke soorten serres er zijn en wat de bouwtechnische en praktische aandachtspunten zijn. Ook bieden we een handige checklist aan (ook als PDF te downloaden) waarmee je je droom stap voor stap concreet maakt. Daarnaast kun je via onze checklist "Serre als aanbouw" eenvoudig offertes opvragen bij vakmensen en deze onderling vergelijken.

Een serre brengt je dichter bij de natuur. Dankzij het glas geniet je van een panoramisch uitzicht, zelfs bij wind en regen. Een goed geplande serre vergroot je leefruimte en werkt bovendien als warmtebuffer, waardoor je kunt besparen op je energiekosten. Voor optimaal comfort en rendement is een doordachte planning essentieel. Hieronder vind je de belangrijkste punten.

Een koude serre biedt een beschutte plek voor je planten om de winter goed door te komen.

Serre als aanbouw: wat is belangrijk?

Als je een serre aan je bestaande woning wilt bouwen, ben je minder flexibel dan bij een nieuwbouwproject. Je moet rekening houden met de bestaande situatie en bouwvoorschriften.

Wat verstaan we onder een serre?

Een serre is volgens de bouwregels een glazen aanbouw of veranda. Als je deze ook als volwaardige woonruimte wilt gebruiken, spreek je van een zogenoemde 'levensserre'. Die moet voldoen aan alle regels voor verblijfsruimten, zoals isolatie en verwarming.

De brancheorganisatie definieert:

1. Serre: een gesloten uitbreiding van een gebouw (vrijstaand of aangebouwd), met minstens één transparante wand en dakgedeelte, verwarmd of onverwarmd.

2. Levensserre: een serre die het hele jaar door comfortabel te gebruiken is, met goede isolatie, verwarming, ventilatie en zonwering.

Zonder goed plan kom je er niet

Een serre vormt de verbinding tussen woning en tuin. Daardoor gelden er hoge eisen op het gebied van bouwfysica. Een goede voorbereiding voorkomt fouten, extra kosten of teleurstelling. Ervaren specialisten houden al tijdens de planning rekening met alle bouwkundige aspecten, van A tot Z.

In de winter is de serre dé plek om beschut van het buitenleven te genieten.

Oriëntatie op de zon

De locatie, positie en oriëntatie van uw gebouw en de daaraan verbonden wintertuin kunnen in het bestaande gebouw niet worden veranderd, in tegenstelling tot een nieuw gebouw. Bij het plannen van een aanbouw van de wintertuin moet u altijd rekening houden met de zonnestraling die erop valt - deze speelt een beslissende rol voor het klimaat in de wintertuin en bepaalt de warmtebehoefte die u in het voorjaar, de herfst en de winter nog met een wintertuinverwarming moet dekken, evenals de koel- en schaduwbehoefte in de zomer die u nodig hebt om deze goed te kunnen weerstaan. De regel is:

• Oriëntatie naar het oosten: morgens veel zon,  vrij koel in de middag en avend met geïntegreerde ventilatie en zonwering, op zomeravonden is soms zelfs verwarming nodig.
• Oriëntatie naar het zuiden: maximale zonwering, dus meestal is zonwering en ventilatie noodzakelijk.
• Oriëntatie naar het westen: verwarmt goed gedurende de dag, maar heeft nog steeds verwarming nodig in de winter en koeling (schaduw) in de zomer.

Isolatie: vloer, wanden en dak.

Een levensserre moet comfortabel blijven, ook bij koud weer. Dat betekent: goed isoleren. De serre moet voldoen aan de regels van de Energiebesparingsverordening (EnEV). Zorg dat vloer, muren en dak goed geïsoleerd en waterdicht zijn.

Verwarming

Er zijn drie opties:

• Radiatoren (snel warm, handig langs de ramen)

• Vloerverwarming (comfortabel maar traag)

• Infraroodpanelen (energiezuinig bij eigen stroomopwekking)

Tip: combineer systemen voor comfort en kostenbesparing. Radiatoren zijn meestal de beste hoofdverwarming, infrarood en vloerverwarming dienen als bijverwarming.

 Voor de meeste huiseigenaren is het doortrekken van de centrale verwarming naar de serre de meest praktische én voordelige oplossing. Radiatoren worden snel warm zodra je de thermostaat aanzet, en zijn bovendien eenvoudig te plaatsen – idealiter onder de glaspartijen om tocht en condens te voorkomen.

Vloerverwarming is comfortabel, maar kent ook nadelen: het reageert traag op temperatuurveranderingen en vereist een grotere structurele inspanning tijdens de installatie. Daardoor is het als hoofdverwarming minder efficiënt. Volgens brancheorganisaties wordt vloerverwarming daarom het best als bijverwarming gebruikt, bijvoorbeeld in de loungehoek van de serre.

Een betaalbaar alternatief zijn infraroodpanelen. Die zijn makkelijk te installeren en leveren gerichte stralingswarmte. Let op: deze werken op elektriciteit, en zijn pas echt rendabel als je zelf stroom opwekt – bijvoorbeeld via zonnepanelen.

De grote checklist voor een serre-aanbouw

Onze checklist helpt je om je ideeën voor een serre-aanbouw concreet te maken en de haalbaarheid ervan te beoordelen. Je kunt de lijst ook meenemen naar een betrouwbare serrebouwer om samen de mogelijkheden door te nemen en een passend aanbod te laten opstellen.

Meer weten over zelf bouwen? Lees ook ons artikel:"Zelf een serre bouwen."

Cactussen voelen zich perfect thuis in een koude serre.

1. Doel van de serre aanbouw

• Waar wil je de serre voor gebruiken?

  • Uitbreiding van de woonruimte

  • Extra lichtinval

  • Serrefunctie voor planten

  Plantengebruik:

  • Weelderige beplanting

  • Bescheiden beplanting

  Type planten:

  • Mediterraan (ideale wintertemperatuur: 12–16 °C)

  • Tropisch (ideale wintertemperatuur: 18–23 °C)

  Manieren van planten:

  • Potplanten

  • Verplaatsbare plantenbakken

  • Bloembedden

  • Gelijkvloerse borders

  • Verhoogde plantenbedden

  Commercieel gebruik mogelijk?

  • Ja / Nee

2. Oriëntatie van de serre

• Noord

• Oost

• Zuid

• West

3. Type woning

• Nieuwbouw

• Bestaand huis

• Oud gebouw (let op stijlkenmerken)

4. Locatie van de serre-aanbouw

• Op de begane grond

• Onder een balkon

• Op een bovenverdieping

• Op een balkon

• Op de garage

• Op een plat dak

• In de zolderruimte

• Tegen een gevelwand

• Aan dakranden

• Aangrenzend aan een kamer

Binnen de woning als:

• Woonruimte

• Slaapkamer

• Gang

• Bijkeuken

• Keuken

• Commerciële ruimte

5. De constructie van een serre

• Dak:

  • Transparant (bijv. dakramen)

  • Opaque (bijv. vast dak)

• Glazen gevel

• Glazen aanbouw

• Eén verdieping

• Twee verdiepingen

De dakconstructie van de meeste serres bestaat uit een combinatie van hout en aluminium.

6. Bouwmaterialen voor de serre-aanbouw

• Gevel: hout

• Dak: hout-aluminium

• Gevel rondom + dak: hout-aluminium

• Gevel aan weerszijden + dak: hout-aluminium

Metaalsoorten:

• Aluminium (thermisch onderbroken)

• Staal (thermisch onderbroken)

Overige opties:

• Kunststof

Kleurafwerking:

• Interieurkleur

• Exterieurkleur

Beglazing (glassoorten):

• Isolerend glas (let op de U-waarde)

• Glas met geïntegreerde zonwering

• Geluidsisolerend glas

• Glas met lotuseffect (zelfreinigend)

7. Ramen en deuren in de serre

Type ramen:

• Kantel- en draairamen

• Dakramen

• Jaloezie-/lamellenramen

• Overige

Type deuren:

• Kantel- en draaideur

• Schuifdeur

• Vouwdeur

• Overige

8. Klimaatbeheersing in de serre

Verwarming:

• Aangesloten op centrale verwarming. Lees ook ons artikel:"Serre verwarmen."
  

• Radiatoren (convectoren)

• Oppervlakteverwarming (vloer- of wandverwarming)

• Warmtepomp

• Infraroodverwarming

• Overige opties

Ventilatie:

• Natuurlijke ventilatie (door convectie)

• Mechanische ventilatie (ventilator, blower)

Klimaatregeling:

• Handmatige bediening

• Automatische regeling

Zonwering op maat:

Dakzonwering:

• Buitenzijde

• Binnenzijde

• Tussen de ruiten

Gevelzonwering:

• Buitenzijde

• Binnenzijde

• Tussen de ruiten

Bedieningssysteem:

• Handmatig

• Automatisch met sensortechniek (bijv. wind- en zongevoelig)

9. Onderhoud en reiniging van je serre-aanbouw

Je kunt het onderhoud van je serre op twee manieren aanpakken:

• Zelf schoonmaken: met regelmaat en de juiste producten houd je het glas en de profielen in topconditie.

• Professionele reiniging: een specialist inschakelen zorgt voor grondige en veilige schoonmaak, vooral bij lastig bereikbare delen.

Met deze laatste stap heb je niet alleen waardevolle achtergrondkennis over de planning van een serre-aanbouw in handen, maar ook een praktische checklist om je project gericht en succesvol aan te pakken.

***

Coverfoto: ©Tuin Huis Winkel
Artikelen: ©Tuin Huis Winkel; ©iStock.com/kunstenaar-onbeperkt; iStock.com/kodachrome25; ©iStock/kievithi; iStock.com/mtreasure; ©iStock/JFsPic